ارتباط با دفاتر مراجع معظم تقلید و آدرس دفاتر

رتباط آنلاین با نمایندگان مراجع و علما و طرح سوالات

www.eporsesh.com

www.eshia.ir

 

آیت الله العظمی سیّد روح الله الموسوی الخمینی

•  تهران :

خیابان ولی عصر(عج). بالاتر از میدان ولی عصر(عج) . نرسیده به خیابان دکتر فاطمی

تلفن:

Web: http://www.imam-khomeini.com
[e-mail] :استفتاء
http://www.aviny.com/Ahkam/ResalehImam/index.aspx :رساله

 

آیت الله العظمی سیّد علی حسینی خامنه ای

•  تهران: 
خیابان جمهوری اسلامی، خیابان شهید کشور دوست، دفتر مقام معظم رهبرى
تلفن : 64411 - 009821

•  قم:
 

قم (دفتر مقام معظم رهبری): پاسخگویی عمومی  پاسخگویی خواهران (مسائل اختصاصی بانوان)	025-37746666  025-37112253-6
مرکز ملی پاسخگویی:  پاسخگویی عمومی  سامانه پاسخگویی پیامکی	09640  30009640

Web: http://www.leader.ir
http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=istifta :استفتاء
http://www.aviny.com/Ahkam/Estefta1/Index.aspx :رساله

آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی

• تهران (1):
میدان شهدا، اول خیابان مجاهدین، روبروی شهرداری منطقه 12، جنب بانک تجارت، پلاک 11
تلفن: 30 خط ویژه 73040 
 4 - 77653250
نمابر:  77507371

پاسخ به سوالات بانوان (توسط پاسخگوی خانم):19-77629710

• تهران (2):
خیابان 17 شهریور، ابتدای بزرگراه شهید محلاتی، ضلع جنوبی، پلاک 264
تلفن: [phone]
 نمابر:  33026070

• تهران(3): 
خیابان پاسداران - 200 متر بالاتر از سه راه ضرابخانه - نبش دشتستان ششم - پلاک 74 جدید - ساختمان آفتاب - واحد 1 
تلفن: 23040 ( 30 خط)   
22863482
نمابر:  22863487

• تهران(4): 
سعادت آباد - میدان شهرداری - خیابان سرو غربی - خیابان بخشایش - کوچه سبز - ساختمان لاله - پلاک 22 - واحد 3 
تلفن: [phone]
4 -22088850
 نمابر:  22116774

• تهران (5):
یافت آباد- بلوار آیت الله شهید سعیدی-بلوار معلم-میدان معلم-ساختمان ترنج-طبقه اول- واحد 313 
تلفن: [phone] 
نمابر:  :66686927-021

• تهران (6): 
تهران - خیابان فاطمی روبروی وزارت کشور نبش کوچه پنجم پلاک بیست طبقه دوم واحد شمالی
تلفن:[phone] 
تلفکس: 88982935

• قم: 
ابتدای خیابان شهدا 
تلفن: [phone]
نمابر:  37749184

• اراک: 
ابتدای خیابان محسنی 
تلفن: [phone]
نمابر:32217800-086

• تبریز: 
خیابان شهید مطهری - راسته کوچه سابق - نبش 12متری مسجد جامع 
تلفن: [phone]
نمابر: 04135259245

• شیراز: 
خیابان قا آنی کهنه ، کوی 16 
تلفن: [phone]
نمابر:07132307421

• اصفهان: 
چهارراه شکر شکن، خیابان احمد آباد، خیابان شهید توانا، پلاک 105 
تلفن: [phone]
نمابر:  03132265226 

• اهواز: 
خیابان نادری - رو به روی ترمینال باهنر - خیابان شهید کرمی فراط (احمدی) - پلاک 14 
تلفن: [phone]

• نیشابور: 
چهارراه انقلاب - خیابان فردوسی شمالی - کوچه 1 - پلاک 57 و 59 
تلفن: [phone]

• مشهد: 
چهارراه شهدا، خیابان آزادی، آیت الله بهجت(آزادی 6) 
تلفن: [phone]
نمابر:  05132254970 

• کرج: 
بلوار امامزاده حسن، بین گلستان سوم و چهارم 
تلفن: [phone]
نمابر:  02632207281 

• رشت: 
خیابان مطهری - جنب موسسه مالی و اعتباری قوامین - کوچه مطهر - پلاک 2 
تلفن: [phone]
نمابر:  01333346430 

• یزد: 
میدان امیر چخماق - خیابان امام - کوچه 21 - درب سوم 
تلفن: [phone]
نمابر:  03516260147 

• بابل: 
بلوار میدان امامزاده قاسم - هادی نهم - پلاک 20 
تلفن: [phone]
نمابر:  01132291977 

• مدینه منوره: 
ضلع جنوبی بقیع، هتل جلنار طیبه طبقه اول - اتاق 125 
صبح: ساعت 8 - نماز ظهر 
عصر: ساعت 16 - 21 
تلفن: [phone]

• نجف اشرف: 
شارع الرسول (صلی الله علیه و آله) _ شارع جُدیدة الأول  _ جنب مرقد و مکتبة العلامه شیخ آقا بزرگ طهرانی 

• پاکستان: 
بسم الله منزل،پ 198،میزاناین فلور،نجیب چوک،سولجر بازار 1، کراچی پاکستان 
تلفن: [phone]
نمابر:  03516260147 

• کرمانشاه: 
کرمانشاه-سه راه 22 بهمن خیابان دانشگاه آزاد(باغ تی) پ 78 
تلفن: [phone]

Web: http://makarem.ir/
:استفتاء
http://www.makaremshirazi.org/persian/n
:رساله
http://makarem.ir/websites/farsi/masael/

مرحوم آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی

•  قم: 
قم، سه راه بازار ، کوچه جنب پاساژ موسی ابن جعفر(علیه السلام)
تلفن: [phone] و 7720500 و 2-7717871
فاکس: [phone]

•  مشهد: 
مشهد مقدس، نزدیک حرم مطهر روضوی (علیه السلام) ،خیابان خسروی ،پلاک 4
تلفن: [phone] و 2251316-511
فاکس: [phone]

•  نیشابور: 
نیشابور ـ خیابان فردوسى جنوبى 17
تلفن: [phone]
فاکس: [phone]
 

•  تهران (1): 
تهران ,ابتدای خیابان پاسداران ,خیابان شهید کاشی ها ,نگارستان دوم ,پلاک 15
تلفن: [phone]
فاکس: [phone]

•  تهران (2): 
تهران , میدان قیام ,بلوار قیام ,پلاک 19
تلفن: [phone]
فاکس: [phone]

•  کرج: 
کرج - میدان شهدا- خیابان مظاهری - کوی شهید آل علی، پلاک 30
تلفن: [phone] و 2238888-0261 و 2226868-0261 و 2229988-0261

•  اهواز: 
اهواز خیابان شهید خوانساری(فردوسى) نبش خیابان کافى
تلفن: [phone]
فاکس: [phone]

•  تبریز: 
تبریز، خیابان شهید مطهرى (راسته کوچه)، جنب خانه مشروطه، دربند جودى
تلفن: [phone] و 5238596-0411
فاکس: [phone]

•  سوریه: 
دمشق،دوار الجد، مقابل بناء القدس
تلفن: [phone]
فاکس: [phone]

•  افغانستان: 
کابل ،کارته3 اول سرک شورا پلاک 42
تلفن: [phone]

•  مسکو: 
تلفن: [phone]

Web: http://www.lankarani.com/
http://lankarani.ir/common/php/contactus/?lang=far:استفتاء
http://www.aviny.com/Ahkam/Resalehfazel/Index.aspx :رساله

آیت الله العظمی حسین وحید خراسانی

•  قم: 
خیابان شهدا(صفائیه) - کوچه 23 - پلاک 21
تلفن:  [phone] و [phone]  و [phone]   
نمابر :  37743047 - 025

•  تهران (1):

تهران - خیابان 17 شهریور - قبل از دروازه دولاب - خیابان شهید اکبری - کوچه فتاح - حسینیه چهارده معصوم - پلاک4 
 تلفن: [phone] و [phone]    
نمابر :  [phone]

•  تهران (2):

جاده قدیم شمیران(خ. شریعتی)- روبروی متروی قلهک- خیابان سرافراز- کوچه شهید سرافراز- پلاک3 
 تلفن: [phone] و [phone]    
نمابر :  [phone]

•  مشهد:

خیابان آخوند خراسانی - کوچه شماره 8 - پلاک 16 
تلفن: [phone]    
نمابر :  [phone]

•  اصفهان:

فلکه احمد آباد ـ خیابان احمد آباد ـ کوچه 11 ـ مقابل حسینیه عماد زاده 
تلفن: [phone] و [phone]    
نمابر :  [phone]

 

Web: http://www.wahidkhorasani.com
http://wahidkhorasani.com/:استفتاء
 :رساله
http://www.aviny.com/Ahkam/ResalehVahidKhorasani/Index.aspx

 

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی

•  قم: 
خیابان چهارمردان، کوچه 6، دفتر آیت الله العظمی صافی گلپایگانی
تلفن:  [phone] - 025

•  مکه مکرمه: 
شارع العزیزیه – بعد مسجد الفقیه – شارع الامام – انتهای الشارع علی الیسار. طبقه 2
تلفن:  [phone]

Web: http://www.saafi.ir
 [e-mail] :استفتاء
:رساله
 http://www.aviny.com/Ahkam/ResalehSafiGolpaygani/Index.aspx

 

آیت الله العظمی نوری همدانی

•  قم: 
خیابان شهدا ( صفائیه) _ کوچه بیگدلی
تلفن : [phone]_ 37748218- 025
نمابر : 7735900

•  تهران (1): 
خیابان پاسداران، مقابل بانک ملی، طبقه فوقانی تالار محمد، پلاک 96، واحد 6 حجت الاسلام موسوی بهشری دام عزّه
موبایل : [phone]
تلفن : [phone]
نمابر : 22780832

•  تهران (2): 
خیابان ری، دو راه مهندس، حسنیه همدانیها، حجت الاسلام میردامادی دام عزّه
تلفن : [phone]     
نمابر : 33134049

•  تهران (3) :
اتوبان شهید ستاری، بلوار فردوس غربی، خ ورزی جنوبی، پلاک 26، طبقه 4، واحد 14، حجت الاسلام میرحجتی دام عزّه
موبایل : [phone]
تلفن : [phone]
نمابر : 44149990

•  تهران (4) (ویژه بانوان ) :
خیابان ستارخان، ایستگاه دریان نو، کوچه مکتب الصادق، پلاک 5، سرکار خانم نظری
تلفن : [phone]
نمابر : 66514031

•  مشهد (1) :
خیابان امام رضا 2 ( کوچه کربلا ) حسینیه همدانی‌ها 
تلفن : [phone]
نمابر : 8598988

•  مشهد (2) :
خیابان آزادی، چهارراه زرینه، جنب چاپخانه سیادت، حجت الاسلام حسینی نسب دام عزّه
موبایل : [phone] 
تلفن : [phone]
نمابر : 2244227

•  نیشابور :
خیابان امام(ره)، روبروی حوزه علمیه گلشن، حجت الاسلام و المسلمین آسیابی
موبایل : [phone] 
تلفن : [phone]
نمابر : 2220222

•  همدان:
خیابان تختی، کوچه همه کسی، حجت الاسلام طاهری دام عزّه و حجت الاسلام اسدی دام عزّه
موبایل : [phone] ( طاهری ) ، 09182515587 ( اسدی ) 
تلفن : [phone] 
نمابر : 2523019

•  رشت :
گلسار ، خیابان دیلمان، جنب مسجد امام رضا(ع)، حجت الاسلام شفیعی دام عزّه
موبایل : [phone] 
تلفن : [phone]
نمابر : 7758010

•  شیراز :
خیابان قصرالدشت، کوچه 63، امامزاده شاه قیس، حوزه علمیه رضویه، آیت الله دستغیب دام عزّه
موبایل : [phone] حجت الاسلام دباغ 
تلفن : [phone]
نمابر : 6273629

•  ارومیه :
بلوار رسالت، جنب مصلی امام خمینی (ره) حجت الاسلام فخری دام عزّه
موبایل : [phone] 
تلفن : [phone]
نمابر : 2221740

•  کرج (1) :
بلوار امامزاده حسن، بین گلستان 4 و 5، حجت الاسلام امانی فر دام عزّه
موبایل : [phone] 
تلفن : [phone]
نمابر : 2266893

•  کرج (2) :
فردیس، فلکه دوم، مسجد سیدالشهداء(علیه السلام)، حجت الاسلام زراستوند دام عزّه
موبایل : [phone] 
تلفن : 2 - 36559340
نمابر : 36516506

•  تنکابن :
خیابان علامه، پلاک 24، طبقه همکف، حجت الاسلام هدایتی دام عزّه
موبایل : [phone] 
تلفن : [phone]

•  اهواز :
پادادشهر، خیابان دهم، بالاتر از شهرداری منطقه یک، روبروی رستوران غنچه، حجت الاسلام گلاب لی دام عزّه
موبایل : [phone] 
تلفن : [phone]
 

Web: http://www.noorihamedani.com
:استفتاء
http://www.noorihamedani.com/fa/faqs/send
http://www.aviny.com/Ahkam/Resalehnoori/Index.aspx :رساله

آیت الله العظمی سید علی حسینی سیستانی

عراق 
•  نجف اشرف: 
خیابان الرسول - دفترحضرت ایت الله العظمى سیستانی 
تلفن :[phone] ــ 009647901631944 ــ 009647901971728 

جمهورى اسلامى ایران 
• قم: 
خیابان معلم، دفتر آیت الله العظمى سیستانى
ص پ : 3514 / 37185 
تلفن : 9 -  37741415 -  25 - 0098 
نمابر :  37741421 - 25 - 0098  
• تهران:

میدان قیام خیابان قیام، دفتر آیت الله العظمى سیستانى
تلفن :8 - 33440925 - 21 - 0098

• مشهد مقدس:
خیابان آزادى، دفتر آیت الله العظمى سیستانى
تلفن : [phone] 
نمابر : 2223239 511 0098

سوریه 
• دمشق: 
سیده زینب (علیها السلام)، دفتر آیت الله العظمى سیستانى 
ص. پ: 321 
تلفن :  [phone] - 11 -  00963  
نمابر : 6471920 - 11 - 00963

 

Web: http://www.sistani.org
:استفتاء
http://www.sistani.org/persian/send-question/
:رساله
http://www.aviny.com/Ahkam/ResalehSistani/Index.aspx

مرحوم آیت الله العظمی محمد تقی بهجت فومنی

• قم:
قم-خیابان ارم- کوچه 16- پلاک 27 – طبقه دوم
تلفن : [phone]

web: http://www.mtb.ir
رساله:
 http://www.aviny.com/Ahkam/ResalehBahjat/Index.aspx

 

مرحوم آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی

• قم: 
میدان شهدا، خیابان معلم ، کوچه 25 ، پلاک 25 
تلفن: [phone]-  37733419(009825)

Web: http://www.tabrizi.org

 

آیت الله العظمی حسین مظاهری

•  اصفهان
 خیابان عبد الرزاق – کوی شهید بنی لوحی
تلفن: [phone] 
نمابر : 34464695 -031

 

Web: http://www.almazaheri.ir
http://www.almazaheri.ir :استفتاء
  :رساله
http://www.almazaheri.ir/farsi/Index.aspx?TabID=0602&BookNum=43&BookName=رساله توضیح المسائل- احکام&CompileNum=21&CompileName=در زمینه فقه

 

آیت الله العظمی عبد الله جوادی آملی

•  قم:

 بلوار امین - کوچه شماره 8 - پلاک 137 
تلفن : [phone] - 25 - 98 + 
تلفن : [phone] - 25 - 98 +
 

Web: http://esra.ir/
 http://www.portal.esra.ir/ :استفتاء

 

آیت الله العظمی سبحانی

• تهران (1) :

ابتدای پاسداران، انتهای نگارستان اول ، دست راست، پلاک 4
تلفن : [phone]

• تهران (2) :

تهران، خیابان شهید ستاری، باغ فیض، بیست متری باهنر، هجرت جنوبی، کوی شهید اسدی، پلاک 3
تلفن : [phone]

• شیراز :

خیابان بین الحرمین، بعد از امام زاده هفت تن، حوزۀ علمیۀ سلمان فارسی
تلفن : [phone]
فاکس : [phone]

• کرج :

مصلی، دفتر جامعۀ روحانیت
تلفن : [phone]

• تبریز :

خیابان شهید مطهری(راسته کوچه)،دربند صابونچی،کوچۀصابونچی ،جامعه القرآن والعتره
تلفن : [phone]
فاکس : [phone]

• قم (1) :

چهار راه شهداء، ابتدای صفائیه، مؤسسه امام صادق (ع) ، دفتر آیت الله العظمی سبحانی
تلفن : [phone]
فاکس : [phone]

• قم (2) :

بلوار امین ، نبش کوچه 11 ، موسسه امام صادق (ع)
تلفن : [phone]
فاکس : [phone]

Web: http://www.tohid.ir
http://tohid.ir/fa/persian/articleList?id=587 :استفتاء
:رساله
 http://www.aviny.com/Ahkam/ResalehSobhani/Index.aspx

 

مداحی یاد امام و شهدا

یاد امام و شهدا ، دل و می بره کرب و بلا

بعضی شبا وقتی بابا ،کنج دلش غوغا میشه ، یا بعضی وقتا دل شب ، وقتی که از خواب پا میشه

میره یه گوشه میشینه ، آلبومشو وا می کنه ، خوب می دونم گذشتشو با اونا پیدا میکنه ، با اونا نجوا میکنه

درد و دل این روزاشو (با اونا نجوا می کنه2)

یاد امام و شهدا ، دل و می بره کرب و بلا

(می گم بابا اینا کین که با لباس خاکین 2) اما هزار تا کهکشون ، سرتاسر هفت آسمون

(مونده به زیر پرشون 2)         .......................میگه پسرم ، نور دلم، باغ گلم ، همه حاصلم

الهی هیچ مسافری ، از رفیقاش جانمونه ، تو هم دعا کن که بابات ، غریب و تنها نمونه

بعد امام و شهدا (زیاد تو دنیا نمونه 2)  اینا تو آسمون بدر، ستاره های سحرند

به جون تو برای من (عزیز تر از برادرند2).

به کی بگم ، چه جور بگم ، بعضی هاشون تو بیداری ، بعضی هاشون تو رویاها

جلوه مولا رو دیدن ، جذبه آقا رو دیدن

یاد امام و شهدا ، دل و می بره کرب و بلا

می گم بابا ، چرا هر وقت پیش شما، میون کل جبهه ها (اسم شلمچه که میاد2)

چه سریه ، چه رازیه ، فوری برافروخته میشین ، مثل شمع سوخته میشین.

میگه پسرم ، ای پسرم ، نمک نزن ، بازم به زخم جگرم ، سرتاسر جبهه همش نور تجلی خدا بود به خدا

آخر دنیا بود به خدا (کرب و بلا بود به خدا2)

(حضرت زهرای بتول ، با اینکه ما نوکرشیم 2) ( مادر ما بود به خدا2)

اما میون جبهه ها ، شلمچه بیشتر از همه(گرفته بوی فاطمه 3)

شب حمله ، همهمه بود ، روی لبها زمزمه بود ، کی تو دلا واهمه بود،(دعوا سر، سربند یا فاطمه بود3)

ذکر لبها یا زهرا می شد ( همه گره ها بود وا میشد2)

یاد امام و شهدا ، دل و می بره کرب و بلا

این رفیقم که می بینی ، میون دار هیئت ها بود ، مسجدی بود ، بی ریا بود ، باصفا بود، با خدا بود،

یه شب توی میدون مین ، آخر به آرزوش رسید ، ترکشای خمپاره ها هردوتادستاش و برید

این رفیقم که می بینی ، اهل نظر بود به خدا ، مرغ سحر بود به خدا ، مرد خطر بود به خدا

یه شب توی میدون مین ، دیدم بی سر بود به خدا ، مرد خطر بود به خدا

این رفیقم که می بینی ، انیس و یار و یاورم ، عزیزتر از برادرم ، نور دو چشمون ترم

وقت وداع آخرش ، می گفت بگو به مادرم. از خدا خواستم همیشه که برنگرده پیکرم

این رفیقم غلامعلی ، نوحه خونه ، روضه خونه ، وقتی دل بابات می گیره شعرای اونو میخونه

آخرش ، حاجتم و من می گیرم .یه روز از عشق تو مولا میمیرم(قربون کبوترای حرمش 2)

یاد امام و شهدا ، دل و می بره کرب و بلا

کنترل اعصاب و داشتن ظرفیت

کنترل عصبانیت

در طول روزانه کارهایی بسیاری دارم که باعث خستگی شدید می گردم و همین عامل باعث می شود نتوانم در مقابل فرزندان و مادرم کنترل داشته باشم و مرتب با انها پرخاشگری می کنم و بهانه گیری و بعد پشیمان می شوم ولی هرگز نتوانستم اون لحظه خودمو کنترل کنم لطفا راهنمایی بفرمائید.

بزرگان علم اخلاق در زمینه کنترل خشم و عصبانیت، بحث هاى فراوانى دارند و در روایات اسلامى دستورهاى مهم و مؤثرى براى خاموش کردن آتش غضب داده شده است که گلچینى از آن را در ذیل از نظر مى گذرانیم:

1ـ تفکر در عواقب خشم و عصبانیت :

افراد خشمگین و عصبانى همیشه حتى قبل از آن که شعله هاى آتش غضب قلب آن ها را احاطه کند، باید در آثار شوم آن بیندیشند. مرتب به خود تلقین کنند که غضب آتشى است که ممکن است خرمن ایمان و سعادت و هستى آن ها را بسوزاند. غضب آتش خشم خدا را در دنیا و آخرت مى افروزد.

غضب دوستان را از انسان دور مى کند . حربه به دست دشمنان مى دهد. غضب آثار ویرانگرى روى اعصاب انسان مى گذارد. عمر او را کم مى کند . سلامتى او رابه خطر مى اندازد. غضب انسان را از رسیدن به مقامات معنوى و مادى باز مى دارد.

به عکس، حلم و بردبارى رمز موفقیت و پیشرفت و سلامت روح و جسم و سبب محبوبیت در جامعه و موجب رضاى خدا و دورى شیطان است. همچنین در باره ثواب هاى الهى که براى بردباران ذخیره شده و کیفرهایى که در انتظار صاحبان غضب است بیندیشید. نه تنها در حال غضب، بلکه قبل از آن نیز باید در این مسائل بیندیشد و به خود تلقین کند تا گرفتار آن نشود.

بارها این نکته را تجربه کرده ایم و اگر ما تجربه نکرده ایم، دیگران تجربه کرده اند هر تصمیمى که انسان به هنگام غضب مى گیرد ،نسنجیده و نادرست است . غالباً موجب پشیمانى مى گردد. چه بهتر که این جمله معروف را که از بعضى از دانشمندان به یادگار مانده، همواره با خود زمزمه کند:" به هنگام غضب نه تصمیم و نه تنبیه و نه مجازات".

2ـ از طریق مهم درمان که در روایات بر آن تأکید شده ، ذکر خدا است، در بعضى از روایات آمده : هنگامى که عصبانى مى شوید: «اَعُوْذُبِاللّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجِیْمِ» بگوئید.(1)

در بعضى دیگر آمده: هنگام غضب «لا حَوُلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه الْعَلِىَّ الْعَظِیمِ» بگویید تا غضب از شما برود. در بعضى دیگر از روایات آمده است: «به هنگام غضب صورت بر زمین بگذارید و براى خدا سجده کنید».(2)

4ـ تغییر دادن حالت یکى دیگر از طریق درمان غضب است، همان گونه که در روایات اسلامى آمده است: اگر شخص در حال نشستن عصبانى شده برخیزد . اگر ایستاده است بنشیند. صورت از آن صحنه برگرداند یا دراز بکشد. اگر بتواند ، از آن محل دور شود، و خود را به کار دیگرى مشغول سازد.

تغییر حالت براى فرو نشستن آتش خشم و غضب بسیار مؤثر و مفید است.

از امام باقر(علیه السلام) نقل شده است:

«وَ ایُّما رَجُل غَضِبَ وَ هُوَ قائِمٌ فَلْیَجْلِسْ فَاِنَّهُ سَیَذْهَبُ عَنْه رِجْزُ الشَّیْطانِ وَ اِنْ کانَ جالِساً فَلْیَقُمْ;

هر کس که خشمگین شود ، در حالى که ایستاده باشد بنشیند، چرا که پلیدى شیطان از او دور مى شود. اگر نشسته است برخیزد».

در ذیل حدیث آمده است که اگر انسان نسبت به یکى از بستگانش خشمگین شود و بدن او را با دست خود لمس کند ، تماس بدنى خشم او را فرو مى نشاند.(3)

5ـ وضو گرفتن:

نوشیدن آب خنک و شستن سر و صورت با آن در خاموش کردن آتش غضب مؤثر است. در حدیثى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) آمده است :

«اِذا غَضِبَ اَحَدُکُمْ فَلْیَتَوضَّأ; هنگامى که کسى از شما خشمگین شود، وضو بگیرد».(4)

از این تعبیر استفاده مى شود که وضو گرفتن به هنگام خشم و غضب مستحب است . در فرو نشاندن آتش غضب تأثیر دارد.

هر گاه امور بالا به یکدیگر ضمیمه شود، و اضافه بر آن ها انسان در پیامدهاى خطرناک غضب در دنیا و آخرت، و کیفر و مجازات الهى آن بیندیشد ، آتش غضب او هر چند شدید و سوزان باشد، خاموش خواهد شد. مشکل آن جا پیدا مى شود که انسان در همان حال و در همان صحنه بماند و هیچ تغییر و دگرگونى در وضع خود ندهد که نجات از پیامدهاى آن، مشکل و گاه غیر ممکن مى شود.

برای تقویت بردباری باید طبق برنامه‌ای جدی به تقویت اراده خود بپردازید . همواره سعی کنید برخود مسلط باشید. در این‌‌باره راه‌های مختلفی وجود دارد، ولی مهم آن است که در راه درمان آن کاملاً جدی باشید . آنچه را پیشنهاد می‌‌شود، بدون کم ترین کاستی به اجرا گذارید:

1. حتما در ساعات کاری خود تامل کنید . در صورت امکان از آن بکاهید . در صورت عدم امکان، سعی کنید فواصلی را در بین کار به استراحت بپردازید تا از خستگی شدید ، بکاهید.

2. رفتارهای عادی و روزمره خود را نیز با تسلط کامل بر رفتار و بدون شتابزدگی انجام دهید . آن ها را آرام آرام تعقیب کنید تا نرم‏خویی و پرحوصلگی برتمام رفتارهای شما حاکمیت پیدا کند.

3. از حساسیت بیش از حد در هر زمینه بپرهیزید. کاملاً به خود مطمئن باشید که می‏توانید روحیه خود را تغییر دهید، ولی برای نتیجه گیری عجول نباشید، بلکه با خود فکر کنید باید حداقل به طور مثال یک سال بر رفتارهای خود کار کنید. اگر چنین نمودید ، حتماً پس از آن، دگرگونی رفتاری خواهید داشت.

4. همواره در هر مسأله‏ای ابتدا از دیگران انتظار بدترین برخورد را داشته باشید . خود را برای پذیرش آن آماده کنید. این مسئله باعث می‏شود برخوردهای بهتر از مورد انتظار در شما ایجاد خشنودی نماید. در حالی که اگر همیشه انتظار برخورد خوب داشته باشید ، چه بسا نتیجه عکس خواهید گرفت.

5. از تفریحات سالم و تقویت کننده اراده مانند کوهنوردی، شنا، دو و پیاده‏روی و گردش در طبیعت و... استفاده کنید.

6. در تصمیم‏گیری‏ها حتی‏الإمکان با افراد عاقل و پخته مشورت نمایید. از اقدامات عجولانه و مطالعه نشده بپرهیزید.

7. بیش تر با افراد خوش اخلاق معاشرت کنید.

8. از موقعیت‏هایی که زمینه تندخویی در آن فراوان است، دوری کنید . در موقعیت‏هایی حضور یابید که رفتار پرخاشگرانه در آن جا دیده نمی‏شود.

9. پیش از هر عملی در مورد پیامد آن تفکر و اندیشه کنید و آن گاه اقدام نمایید . با تمرین این راهکار و به کارگیری آن در مورد تمام رفتارها، اندک اندک کنترل خویش را بر تمام رفتارها توسعه بخشید.

10. به برخی رفتارها و حالاتی که از افراد سر می‌زند و شما را عصبانی می‏کند ،توجه نکنید، مثلاً اگر کسی با حرف ناروا شما را ناراحت می‌کند، از شنیدن وگوش سپردن به سخنان وی دوری کنید، حتی گوش ندهید یا محیط را ترک کنید. به گفته‏های او دقت و توجه نکرده و آن ها را در ذهن خود مرور نکنید . نسبت به دیگر اعمال فیزیکی و رفتارهای پرخاشگرانه و تحریک کننده همین طور واکنش نشان دهید و راه بی‏توجهی را پیش گیرید.

11. سطح شناخت خود را با مطالعه و تفکر از زشتی، ناپسند بودن، غیرقابل جبران بودن اعمال پرخاشگرانه بالا ببرید. آیات ، روایات و داستان‏هایی راکه در مورد این نوع رفتارها و آثار آن‏ها نوشته شده است، مطالعه کنید. بعد در مورد آن ها فکر نمایید، حتی در برخی موارد به آثار رفتار تندی که مرتکب آن شده‏اید ،توجه نمایید . آن عمل و زشتی آن را در ذهن خود مرور و بزرگ معرفی کنید، به گونه‏ای که به خود هشداری از درون دست یابید. آثار فردی و اجتماعی و پیامدهای حیثیتی عمل زشت را در ذهن خود مرور کنید . زشتی آن را برای خود بزرگ جلوه دهید تا از درون از آن عمل متنفّر شوید.

12. از خواندن قرآن و در نوبت‏های متعدد در طول 24 ساعت غفلت نورزید، چه قرآن تأثیر زیاد در رسیدن به آرامش درونی دارد. عبادت‏های خود مانند نماز را در اول وقت و با حضور قلب به جا آورید که تأثیر بزرگی در رسیدن به اطمینان خاطر دارد.

13. با خود شرط کنید که هیچ گاه و در هیچ وضعی برخورد تند نداشته باشید . اگر ناگهان از شما برخورد تندی سر زد، خود را جریمه کنید؛ مثلاً تصمیم بگیریدکه مثلاً اگر بر سر کسی فریاد زدید ، فلان مبلغ صدقه بدهید. کارآیی این روش، بسیار بالا است . بسیاری از علمای بزرگ بدین سان تمرین عملی و خودسازی کرده‏اند.

14. شرح موارد فوق را در جدولی بنویسید . موارد انجام و یا سرپیچی از آن را یادداشت کنید. سعی کنید موارد تخلف را کاهش داده و بیش تر از پیش،خود را به انجام توصیه‌ها مقید سازید، حتی پیش از بروز آن موقعیت‏ها و به صورت مستمر، راهکارها را سرلوحه اعمال خود قرار دهید. از آن به بعد باید میزان پرخاشگری شما کاهش یابد. آن ها را نیز یادداشت کنید. کم کم از میزان آن‏ها در طول روز، هفته و... بکاهید و خود تنبیهی را به کار بگیرید.

15.حجم زیاد کارهای روزانه را کم کنید تا انرژی لازم برای فرزندان و مادرتان را داشته باشید.

موفق باشید.

پی نوشت‏ها:

1. مکارم شیرازی ، اخلاق در قرآن ، انتشارات مدرسه امیرالمومنین، ج3، ص 394.

2. همان.

3. همان .

4. همان، ص 396